Σε όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα αναγράφεται υποχρεωτικά η διατροφική τους ετικέτα ενώ η παροχή διατροφικών πληροφοριών είναι προς το παρόν προαιρετική για πολλές ωμές τροφές, όπως τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και το ψάρι.
Στις περισσότερες ετικέτες θα παρατηρήσετε πίνακες που αποτελούνται από δύο στήλες: στη μία στήλη αναγράφεται η ποσότητα των θρεπτικών συστατικών που περιέχεται ανά 100 γραμμάρια τροφίμου και στην άλλη η ποσότητα των θρεπτικών συστατικών που περιέχεται ανά μερίδα τροφίμου (δηλαδή όπως σερβίρεται) ή ανά τεμάχιο όταν μιλάμε για τρόφιμα που έχουν συσκευαστεί μεμονωμένα (π.χ. μπισκότα).
Τα τρία πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να προσέχετε σε μια ετικέτα είναι το ολικό λίπος, αλλά και τα διάφορα είδη του (κορεσμένα, μονοακόρεστα, πολυακόρεστα), τα ζάχαρα (υδατάνθρακες) και η ενέργεια (θερμίδες), αν σας απασχολεί ο έλεγχος του βάρους. Συγκρίνοντας αυτά τα τρία θρεπτικά συστατικά με τα αντίστοιχα ενός άλλου τροφίμου θα καταφέρεται να επιλέξετε το πιο υγιεινό-θρεπτικό, προσπαθώντας να αποφύγετε τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά οξέα αλλά και αυτά που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Επίσης σημαντικό είναι να διαβάζουμε την ημερομηνία παραγωγής και λήξης, την χώρα προέλευσης αλλά και τις ειδικές συνθήκες συντήρησης που πιθανόν να απαιτούνται μετά το άνοιγμα της συσκευασίας, προκειμένου να αποφύγουμε δυσάρεστες επιπτώσεις.
Πολύ συχνά συναντάμε στις διατροφικές ετικέτες τροφίμων, μερικές λέξεις:
- Χωρίς λίπος (Fat-Free): Τα τρόφιμο πρέπει να περιέχει λιγότερο από 0,5 γραμμάρια λίπους ανά μερίδα σερβιρίσματος, χωρίς επιπλέον προσθήκη λίπους ή ελαίου.
- Ελεύθερο κορεσμένου λίπους (Saturated Fat Free): Να περιέχει λιγότερο από 0,5 γραμμάρια κορεσμένου λίπους και 0,5 γραμμάρια trans λιπαρών οξέων ανά μερίδα.
- Ελεύθερο χοληστερόλης (Cholesterol-Free): Να περιέχει λιγότερο από 2 mg χοληστερόλης ανά μερίδα και ≤2 γραμμάρια κορεσμένα λιπαρά οξέα ανά μερίδα.
- Μειωμένο σε θερμίδες (Reduced Calorie) : Τουλάχιστον 25% λιγότερες θερμίδες από το υπό σύγκριση τρόφιμο (αρχικό τρόφιμο).
- Light (λίπος): Να παρέχει 50% ή λιγότερο λίπος απ’ ό,τι το υπό σύγκριση τρόφιμο (π.χ., 50% λιγότερο λίπος απ’ ό,τι το τυρί πλήρες σε λιπαρά).
- Light (θερμίδες): Να παρέχει 1/3 λιγότερες θερμίδες (Kcal) απ’ ό,τι το υπό σύγκριση τρόφιμο.
- Πλούσιο σε φυτικές ίνες (High-Fiber): Να περιέχει τουλάχιστον (≥) 5 γραμμάρια φυτικές ίνες ανά μερίδα.
- Ελεύθερο ζάχαρης (Sugar-Free) : Να περιέχει λιγότερο από 0,5 γραμμάρια ζάχαρης ανά μερίδα.
- Ελεύθερο νατρίου (Sodium-Free) ή ελεύθερο άλατος (Salt-Free): Να περιέχει λιγότερο από 5 mg νατρίου ανά μερίδα.
- Υγιεινό (Healthy) : Τρόφιμα χαμηλά σε λίπος, κορεσμένα λίπη, χοληστερόλη και νάτριο, που περιέχουν τουλάχιστον το 10% των συνιστώμενων ημερήσιων προσλήψεων για τη βιταμίνη Α, τη βιταμίνη C, το σίδηρο, το ασβέστιο, τις πρωτεΐνες ή τις φυτικές ίνες.
- «Καλή πηγή του, περισσότερο, ή έχει προστεθεί (Good Source Of, More, Added)» : Το τρόφιμο παρέχει 10% περισσότερο από την ημερήσια δόση για συγκεκριμένο θρεπτικό συστατικό, αναφορικά με το υπό σύγκριση τρόφιμο.
- Προϊόντα διαίτης: Τα προϊόντα αυτά είναι είτε χαμηλής είτε μειωμένης περιεκτικότητας σε θερμίδες ή να προορίζονται για κάποια άλλη ειδική χρήση σε ένα διαιτολόγιο. Φυσικά τρόφιμα
- Φυσικό προϊόν: Δεν υπάρχει ακόμη σαφής χαρακτηρισμός του τι σημαίνει «φυσικό», και δεν έχει καμιά σχέση με το υγιεινό.
- Υδρογονωμένα ή μερικώς υδρογονωμένο λίπος. Αυτό σημαίνει ότι το ακόρεστο λίπος έχει γίνει με προσθήκη υδρογόνου πιο κορεσμένο, έτσι ώστε να είναι στερεό σε θερμοκρασία δωματίου.
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις διατροφικές πληροφορίες, όταν ερωτηθούν, αλλά λίγοι πράγματι τις αναζητούν αυθόρμητα όταν ψωνίζουν. Η ανάγνωση της διατροφικής ετικέτας των τροφίμων βοηθάει στην υιοθέτηση μιας σωστής και ισορροπημένης διατροφής και στη διατήρηση της υγείας.