Οι ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου ,το οποίο είναι απαραίτητο συστατικό για την επιβίωση μας, απορροφούνται από τον οργανισμό, φτάνουν στα κύτταρα του αίματος και η μεγάλη συγκέντρωσή τους αποτελεί τη βασική αιτία για την εκδήλωση πολλών ασθενειών, όπως καρδιακές παθήσεις, καρκίνος, διαβήτης, νευρολογικές παθήσεις (όπως Parkinson και Alzheimer –γενικότερα ελάττωση της μνήμης), καταρράκτης, αρθριτικά, καθώς επίσης και για την πρόωρη διαδικασία της γήρανσης.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που δρουν προστατευτικά στον οργανισμό, μπλοκάροντας τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου που παράγονται στον οργανισμό και εξουδετερώνοντάς τις δεν τις αφήνουν να δράσουν τοξικά. Ο οργανισμός έχει τη δυνατότητα να παράγει τα δικά του αντιοξειδωτικά, τα οποία όμως δεν είναι αρκετά ώστε να τον προστατέψουν από το πλήθος των «επιθέσεων»που δέχεται καθημερινά. Για το λόγο αυτό η λήψη αντιοξειδωτικών μέσω της διατροφής είναι επιβεβλημένη.
Τα φυσικά αντιοξειδωτικά είναι διάφορα συστατικά των τροφών όπως βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, καροτενοειδή και πολυφαινόλες, τα οποία με τη δράση τους προστατεύουν τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού από την οξείδωση.
Το ενδιαφέρον για τα αντιοξειδωτικά (τρόφιμα) είναι μεγάλο, διότι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η μεγάλη αντιοξειδωτική δράση των φυσικών τροφών και η καλύτερη απορρόφησή τους από τον ανθρώπινο οργανισμό –σε σύγκριση με αυτή των φαρμάκων– είναι από τους κύριους παράγοντες, που οδηγούν στη μακροζωία. σε συνδυασμό με τη φυσική άσκηση και τον ύπνο κατά τις πρώτες βραδινές ώρες.
Ανάμεσα στα πιο αντιοξειδωτικά φρούτα και λαχανικά κατατάσσονται τα πορτοκάλια, οι φράουλες, τα βατόμουρα, τα κεράσια, ο αρακάς, το σπανάκι, η πιπεριά, η ντομάτα, το κουνουπίδι , το μπρόκολο, τα ξερά δαμάσκηνα. Τα φύτρα αλφάλφα και μπρόκολου βρίσκονται στην κορυφή των αντιοξειδωτικών τροφών με δράση περίπου εκατονταπλάσια των υπολοίπων. Όσο πιο έντονα και σκούρα χρωματισμένο είναι το φρούτο ή το λαχανικό, τόσο πιο έντονη η ευεργετική του δράση, ενώ είναι πολύ σημαντικό να είναι ωριμασμένο σε φυσικές συνθήκες χωρίς λιπάσματα ή άλλα χημικά πρόσθετα (οργανικές καλλιέργειες).
Όμως ο κατάλογος των αντιοξειδωτικών τροφίμων και δεν περιορίζεται στα φρούτα και τα λαχανικά. Περιέχει και κάποιες τροφές, που κατατάσσονται μέσα στις λεγόμενες «αγαπημένες», γιατί πέρα από θρεπτικά συστατικά μας προσφέρουν και απόλαυση. Ο λόγος γίνεται για τη σοκολάτα , το μέλι, το τσάι και το κόκκινο κρασί και τα καρυκεύματα όπως το γαρίφαλο και η κανέλα.
Η μαύρη σοκολάτα έχει μεγάλη αντιοξειδωτική δράση. Η ανάμειξή της όμως με γάλα καταστρέφει την ευεργετική της δράση. Ερευνητές στην Ιταλία και τη Σκοτία ανακάλυψαν ότι η ανάμειξη του γάλακτος με άλλα αντιοξειδωτικά τρόφιμα, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά έχει το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα. Τα αντιοξειδωτικά, που περιέχονται στο κακάο είναι το epicatechin καθώς και ένας τύπος flavonoid, τα οποία απορροφούνται άψογα από το αίμα. Η μαύρη σοκολάτα περιέχει διπλάσια ποσότητα αντιοξειδωτικών από τη σοκολάτα γάλακτος. Σε ένα πείραμα μία ομάδα ατόμων κατανάλωσε 100 γραμμάρια μαύρη σοκολάτα, μια δεύτερη κατανάλωσε 200 γραμμάρια σοκολάτα γάλακτος, ενώ μια τρίτη ομάδα κατανάλωσε 200 γραμμάρια γάλα. Μετά από 2 και 4 ώρες μετρήθηκε το επίπεδο αντιοξειδωτικών στο αίμα τους. Ενώ η πρώτη ομάδα παρουσίασε μια αύξηση 20%, οι υπόλοιπες δύο ομάδες δεν παρουσίασαν καμία αύξηση, ανακοινώνει ο ερευνητής Alan Crozier από το Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης.
Το μέλι βρίσκεται και αυτό μέσα στον κατάλογο των αντιοξειδωτικών τροφών και κατατάσσεται μαζί με τα φρούτα, από άποψη αποτελεσματικότητας. Μάλιστα, όσο πιο σκούρο είναι το μέλι, τόσο πιο ισχυρή είναι η ευεργετική του δράση. Η αντικατάσταση της ζάχαρης από το μέλι στο καθημερινό διαιτολόγιο, αποκτά λοιπόν μια καινούργια ευεργετική διάσταση.
Το πράσινο τσάι λόγω των πολυφαινολών είναι μια καλή επιλογή για ρόφημα αν θέλουμε να κρατήσουμε και τη σιλουέτα μας σε φόρμα καθώς η θερμιδική αξία του τσαγιού είναι σχεδόν μηδαμινή.
Τέλος η μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού, αποδεικνύεται ευεργετική για τον οργανισμό διότι περιέχει φλαβονοειδή και φαινόλες που βοηθούν στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών.
